Du lịch Việt Nam chủ động tiếp cận và tham gia cách mạng công nghiệp 4.0, tập trung phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh

Chủ động tiếp cận và tham gia cách mạng công nghiệp 4.0, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Du lịch

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) đang lan tỏa mạnh mẽ, tác động đến tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, phát triển du lịch thông minh đang là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị về việc chủ động tiếp cận và tham gia CMCN 4.0, trong đó đều nêu rõ giải pháp ưu tiên phát triển du lịch thông minh, du lịch số. Riêng đối với du lịch, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2025, theo Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 30/11/2018.

Với sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, du lịch đang là một trong những ngành được giao nhiệm vụ đi tiên phong trong việc chuyển đổi số, chủ động tiếp cận và tham gia CMCN 4.0.

Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 1/1/2021 của Chính phủ về “Tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2021” đã nêu rõ nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi số, thực hiện cải cách hành chính, thích ứng với nền sản xuất mới trong thời kỳ CMCN 4.0. Trong đó, tập trung vào cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, phát triển thương mại điện tử; ứng dụng công nghệ thông tin để minh bạch hóa quy trình, thủ tục; huy động sự tham gia, đóng góp của doanh nghiệp, người dân; kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu dùng chung phục vụ công tác quản lý nhà nước; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số.

Đây là những định hướng rất quan trọng để các ngành, lĩnh vực trong đó có ngành Du lịch tập trung đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trong thời gian qua, triển khai các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Tổng cục Du lịch đã tập trung vào việc tạo dựng nền tảng cho việc chuyển đổi số trong ngành thông qua những hoạt động chủ yếu sau:

Một là, triển khai hệ sinh thái du lịch thông minh song song với phát triển các ứng dụng công nghệ tiên tiến phục vụ khách du lịch như triển khai Cổng thông tin du lịch thông minh VTV travel và Tổng đài Du lịch Việt Nam 1039; phối hợp với Tổng Công ty viễn thông Mobifone phát triển ứng dụng du lịch thông minh trên cơ sở khai thác những tính năng công nghệ mới mang đặc trưng của CMCN 4.0 bao gồm: hướng dẫn viên du lịch ảo, hỗ trợ du khách tham quan, tiếp cận dịch vụ du lịch phù hợp nhu cầu, an toàn, tin cậy; tăng tính trải nghiệm của du khách tại điểm đến…

Hai là, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số ngành Du lịch, đến nay đã hình thành cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp lữ hành quốc tế, hướng dẫn viên, cơ sở lưu trú du lịch, khu, điểm du lịch và hệ thống dữ liệu thống kê du lịch. Hiện nay, đang tiếp tục phát triển cơ sở dữ liệu thống kê về nhân lực du lịch và cơ sở dữ liệu phục vụ xúc tiến, quảng bá du lịch. Với hệ thống dữ liệu này, chúng tôi hướng đến mục tiêu tất cả các địa phương, doanh nghiệp đều có thể tham gia cập nhật, chia sẻ thông tin theo thời gian thực theo cơ chế bảo đảm xác thực thông tin.

Ba là, phối hợp với các bên liên quan phát triển các ứng dụng kết nối liên thông hệ thống thông tin quản lý từ Trung ương đến cơ sở. Hiện nay, Tổng cục Du lịch đang triển khai Đề án xây dựng Trung tâm điều hành du lịch với phần mềm điều hành thông minh, tích hợp các cơ sở dữ liệu, các dịch vụ công... Trước đó, Tổng cục Du lịch đã xây dựng và đưa vào vận hành phần mềm chế độ báo cáo thống kê du lịch trực tuyến từ cơ sở lên Trung ương để đơn giản hóa thủ tục hành chính đối với các địa phương, doanh nghiệp, đồng thời giúp hình thành hệ thống dữ liệu báo cáo cùng các công cụ tổng hợp, phân tích dữ liệu phục vụ công tác quản lý.

Bốn là, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ứng dụng công nghệ thông tin phát triển du lịch để ươm mầm cho những ý tưởng mới, sáng tạo, đột phá trong ngành. Năm 2019, Tổng cục Du lịch đã tổ chức cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực du lịch và đã thu hút nhiều start-up tham gia với nhiều ý tưởng rất thú vị, đã đi vào ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn.

Năm là, triển khai các chương trình hỗ trợ, tập huấn đội ngũ cán bộ quản lý du lịch ở các địa phương và doanh nghiệp du lịch nhằm nâng cao năng lực tiếp cận và khai thác ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ du lịch.

Chúng tôi vui mừng nhận thấy trong thời gian qua, các địa phương, doanh nghiệp ngày càng chú trọng tới chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý, kinh doanh du lịch, đặc biệt phát triển rất sôi nổi tại các địa phương trọng điểm du lịch như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Ninh...

Phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh, gắn kết các chủ thể trong ngành Du lịch trên nền tảng số

Trong quá trình thúc đẩy chuyển đổi số, ngành Du lịch sẽ tập trung phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh theo mục tiêu Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch đã đặt ra. Đây sẽ là hệ sinh thái gắn kết các chủ thể từ khách du lịch, doanh nghiệp cung ứng dịch vụ và cơ quan quản lý nhà nước trên nền tảng số hiện đại. Trong thời đại công nghệ số, phát triển du lịch thông minh là yêu cầu và xu hướng tất yếu. Tổng cục Du lịch sẽ tiếp tục duy trì và phát huy các kết quả đạt được trong thời gian qua, đẩy nhanh hơn việc đổi mới mô hình, cách thức hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển dần hoạt động sang môi trường số.

Việc này đòi hỏi quá trình chuyển đổi tư duy, cách thức hoạt động của ngành Du lịch, đặc biệt là sự tham gia tích cực của các bên liên quan. Chúng tôi cho rằng cần có lộ trình, kế hoạch và tập trung vào một số định hướng giải pháp chính sau:

Thứ nhất, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức các cấp, ngành, địa phương, doanh nghiệp, cộng đồng về chuyển đổi số, phát triển du lịch thông minh ở Việt Nam, khẳng định đây là xu hướng tất yếu trong bối cảnh CMCN 4.0.

Thứ hai, chuẩn bị tốt cho quá trình chuyển đổi số, tập trung vào xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số du lịch quốc gia và các nền tảng kết nối liên thông các chủ thể trong ngành Du lịch, làm cơ sở hình thành hệ sinh thái số về du lịch trong năm 2021.

Thứ ba, thúc đẩy mạnh mẽ sự liên kết trong ngành Du lịch. Năm 2021, toàn ngành sẽ triển khai hoạt động theo phương châm “Liên kết, hành động và phát triển”. Đây là yếu tố rất quan trọng trong phát triển du lịch - một ngành kinh tế tổng hợp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực khác. Ngành Du lịch sẽ phối hợp, kiến nghị với các bộ, ngành liên quan xây dựng và triển khai các chính sách đồng bộ để phát triển du lịch thông minh một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, ngành Du lịch cần tăng cường hợp tác và xã hội hóa với các đối tác công nghệ lớn để tận dụng tri thức và công nghệ mới. Tổng cục Du lịch đã và đang triển khai mở rộng hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn như Google, TikTok, các tập đoàn viễn thông và cơ quan truyền thông như Mobifone, Viettel, VNPT, VTV... để đẩy mạnh phát triển du lịch thông minh.

Thứ tư, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch thông minh; tiếp tục tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực du lịch./.

Nguyễn Lê Phúc
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch

Nguồn: Tạp chí Du lịch T1+2/2021