Chợ nổi Cái Răng, nằm trên sông Cái Răng, cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 6km đường bộ và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ bến Ninh Kiều (quận Ninh Kiều) từ lâu đã là một điểm tham quan du lịch đặc sắc của vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và TP. Cần Thơ nói riêng. Chợ nổi Cái Răng đã được Tạp chí Du lịch Rough Guide của Anh bình chọn là một trong 10 chợ ấn tượng nhất thế giới và được vinh danh là một trong 5 khu chợ thú vị nhất châu Á. Chợ nổi Cái Răng nằm trên trục đường thủy sông Hậu - kênh xáng Xà No nên rất thuận lợi cho việc giao thương, buôn bán với các địa phương lân cận và cả vùng sông nước Cửu Long. Đây là lý do khiến chợ nổi Cái Răng có quy mô lớn nhất, sầm uất nhất so với các chợ nổi trong vùng sông nước Cửu Long.
Chợ nổi Cái Răng đã chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2016. Hầu hết du khách đến Cần Thơ đều tham gia tour tham quan chợ nổi trên sông độc đáo này. Tuy nhiên, du lịch chợ nổi Cái Răng chưa phát triển đúng tầm, cũng như đang đứng trước nguy cơ mai một. Trước tình hình đó, UBND TP. Cần Thơ đã ban hành kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong bảo tồn và phát triển chợ nổi Cái Răng trong năm 2021.
Việc thực hiện các nhiệm vụ này nhằm phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - Văn hóa chợ nổi Cái Răng, phấn đấu trở thành nội lực góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội thành phố phát triển theo hướng bền vững, từng bước xây dựng hình ảnh du lịch văn hóa chợ nổi Cái Răng đến du khách trong và ngoài nước. Đồng thời, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của phát triển du lịch nói chung và bảo tồn, phát triển chợ nổi Cái Răng nói riêng.
Theo kế hoạch, TP. Cần Thơ yêu cầu UBND quận Cái Răng thống kê các hộ sinh sống trên chợ nổi, khảo sát về nhu cầu nước sạch, điện sinh hoạt, nhà vệ sinh và các điều kiện thiết yếu khác, nhằm có giải pháp đề xuất với các ngành, các cấp để hỗ trợ tiểu thương có điều kiện sinh sống tốt hơn; tổ chức tổng kết thực hiện Đề án Bảo tồn chợ nổi Cái Răng; rà soát các hạng mục thu hút đầu tư, đề xuất giải pháp để thu hút đầu tư hiệu quả; chú ý công trình xây dựng bờ kè, gắn với sự phát triển của chợ nổi. Thực hiện tốt các ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo thành phố trong việc bảo tồn và phát triển chợ nổi Cái Răng, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch đến thành phố; triển khai các dự án du lịch xanh; xây dựng mô hình thu gom rác thải trên sông để thực hiện thường xuyên và duy trì hiệu quả; tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của xã hội về du lịch. Đồng thời, hướng dẫn, tập huấn người dân kiến thức, kỹ năng làm du lịch, tạo sinh kế cho người dân từ hoạt động du lịch tại chợ nổi; xây dựng phương án làm bờ kè tại chợ nổi.
Bên cạnh đó, TP. Cần Thơ cũng chỉ đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Cần Thơ phối hợp với Ngân hàng chính sách xã hội thành phố, UBND quận Cái Răng phát vay cho các hộ thương hồ; tạo điểm mới, độc lạ (bổ sung thêm các hoạt động trên sông như: tung hứng sản phẩm; trình diễn gọt khóm…); tăng cường công tác quảng bá trên các chuyến bay (tờ rơi quảng bá, clip ngắn…); tiếp tục phối hợp các ngành mời gọi đầu tư; đồng thời, tham mưu chế độ chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư chợ nổi Cái Răng.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Sở VHTTDL, Sở Công thương nghiên cứu tham mưu gian hàng quảng bá và bán sản phẩm OCOP của thành phố tại khu vực chợ nổi Cái Răng; nhằm tạo sự phong phú, đa dạng về sản phẩm tại chợ nổi; tạo điều kiện cho các làng nghề, người dân trồng hoa đem sản phẩm bán tại chợ nổi.
Sở Giao thông Vận tải sắp xếp trật tự bến tàu du lịch Ninh Kiều; bến tàu tại quận Cái Răng, đảm bảo trật tự tại các bến tàu du lịch; nhắc nhở tàu đưa khách du lịch về ý thức, cách phục vụ và đảm bảo không tăng giá; tham mưu xây dựng các tuyến cầu trên kè sông Cần Thơ; cầu, đường theo tuyến từ chợ nổi đến các điểm du lịch.
Công an thành phố xây dựng kế hoạch phân luồng giao thông phù hợp để trật tự, mỹ quan, đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông đường thủy.
Ngân hàng chính sách xã hội hỗ trợ, hưỡng dẫn thủ tục cho vay và tham mưu UBND thành phố nguồn để hỗ trợ các thương hồ vay làm du lịch.
Các sở, ngành thành phố và UBND quận, huyện có liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao tại kế hoạch này; xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, nhằm góp phần giữ gìn giá trị văn hóa độc đáo của chợ nổi Cái Răng.
Nhâm Hiền