Huyện đảo Lý Sơn gồm có 3 xã là An Hải và An Vĩnh ở đảo Lớn, An Bình ở đảo Bé. Đảo Lớn như thị tứ sầm uất với hàng loạt khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng, xe cộ và taxi, lúc nào cũng nhộn nhịp. Vành đai đảo được xây kè vững chắc, chỉ hơi tiếc là che khuất cả tầm nhìn vì cao 1,6m, dài hơn 10km, như Trường Lũy ngày xưa. Đảo Lớn có hàng chục hộ dân tự phát làm homestay, giá rất rẻ, dù có máy lạnh, wifi. Ở Lý Sơn, giờ check out khách sạn hoặc nhà nghỉ là 8h thay vì 12h và check in là 10h thay vì 14h. Mùa vắng, linh động cả giá lẫn giờ giấc. Lý Sơn ban ngày xô bồ vì chợ lấn đường, buổi tối cuối tuần, nhất là dịp lễ tết ồn ào vì các gala.
Nhiều thứ ở Lý Sơn rẻ hơn đất liền, từ chai nước suối đến ăn uống, thuê xe, thuê tàu… trừ tắm nước ngọt bên đảo Bé. Nhà máy lọc nước biển của tập đoàn Doosan (Hàn Quốc) tặng đảo Bé chỉ cung cấp cho sinh hoạt tối thiểu. Nước tắm mua từ đảo Lớn, giá 350 - 400.000 đồng/m3, chưa kể hao hụt nên dịch vụ tráng nước ngọt là 20.000 đồng mỗi thùng 20 lít.
Từ đảo Bé nhìn về đảo Lớn, Lý Sơn như cặp cá heo khổng lồ đang hôn nhau. Huyền tích kể rằng:“Ngày xưa vùng biển này đẹp như thượng giới. Trong một lần hạ giới ngao du, có tiên nữ phải lòng một cư dân của xứ thủy tề và lỡ có con. Mấy lần hết hạn, nàng đều lần lữa vì không thể về trời một mình. Lần cuối nàng mang theo con cầu khẩn, áp sát mặt chồng và thưa với Ngọc Hoàng là không thể rời bỏ chồng con, dù phải chết, đành nhận tội bất hiếu. Ngọc Hoàng giận dữ, biến cả nhà thành đá. Những khối đá lớn dần theo năm tháng như mối tình thủy chung son sắt, dẫu chết cũng không thể chia lìa”.
Đảo Bé rộng 69ha và hơn 500 dân, là đảo cây thuốc, bạt ngàn dứa dại. Các cây thuốc phổ biến là sâm biển xanh, sâm biển đỏ, chan âm, cỏ xước, cà dây leo, sâm đất, nhàu, thù lù, lạc tiên… Các cây phong ba, bão táp, cây tra (hoa đổi màu) có mặt khắp nơi, chỉ sau dứa dại. Có cả bàng vuông, mù u, cam đường và nhiều loại cây ăn trái.
Đảo Lớn không có bãi tắm, còn đảo Bé có cả chục bãi. Các bãi Hang, Dừa, Tây, Đụng, Sép, Trứng… nhỏ mà xinh, cát trắng mịn, nước xanh trong pha lê, trộn đá. Loại đá macma đen, trên bờ sắc lẻm, dưới nước nhẵn thín vì sóng bào, rêu không bám nổi nói chi hào, ốc. Tắm biển với đá macma hàng triệu năm có tác dụng hoạt khí, kích thích hệ thần kinh, dưỡng da, tăng đề kháng khớp. Buổi trưa, những hồ nhỏ ở bãi trứng nước ấm như suối nóng. Ban ngày đi thuyền thúng, lặn ngắm san hô với thiết bị đơn giản. Buổi tối câu cá, câu mực hay nằm nghe gió hát.
Nếu còn “trẻ khỏe” tinh thần và thể chất, thì trekking “Một vòng ôm đảo” chừng 4km, theo lối mòn xào xạc lá khô và cỏ dại, hay luồn lách giữa đám dứa rừng, hoặc lễ phép cúi đầu trong các “lâm đạo”. Có đoạn ven biển, trên cát, san hô vụn hay lổm ngổm đá, hoặc lội nước bì bõm… để thử “chân cứng đá mềm”. Nhớ đi giày, tối kỵ mặc váy ngắn để tránh cỏ gai, dứa dại. Du khách tha hồ ngắm cảnh, thỏa thích sưu tập dược liệu, đã đời selfie rồi nhảy xuống biển. Nước mát lạnh, xua tan mệt nhọc, lau sạch bụi bẩn đường xa.
Đến đảo Bé, nhiều người hỏi thăm nhà anh Bùi Văn Huệ với đàn chó kéo xe lăn độc đáo. Là thợ lặn trứ danh, sau tai nạn nghề nghiệp, bị liệt hai chân, chính đàn chó đã cùng anh vượt qua nghịch cảnh. Một nhà hảo tâm tặng anh chiếc xe 3 bánh, vừa đi lại, vừa chở khách tham quan. Đàn chó và chiếc xe lăn vẫn còn, nhưng chỉ chạy cho vui để nhớ về một thời gian khó.
Đảo Bé hiện chỉ có vài homestay tạm bợ. Các bãi tắm chưa có nhà vệ sinh và dịch vụ tắm nước ngọt, trừ bãi Hang nhưng cũng nhếch nhác. Đảo Bé và cả Lý Sơn cần được sắp xếp lại.
HAWEE đã đề nghị tỉnh Quảng Ngãi quy hoạch đảo Bé làm đảo du lịch bền vững, xanh, sạch. Trước mắt là tổ chức lại trật tự bến bãi, đưa đón khách; dời và tổ chức lại các dịch vụ tráng nước ngọt, ăn uống ở bãi Hang; quy định lượng khách tối đa mỗi ngày qua đảo Bé để phục vụ chu đáo; đảm bảo đảo Bé sản xuất sạch với 5 không (không rác - không nhậu nhẹt - không trộm cắp - không karaoke và không âm thanh điện tử - không chửi thề); hỗ trợ Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh giúp hội viên ở đảo Bé xây dựng các homestay theo mô hình CBT.
Lãnh đạo địa phương cùng với HAWEE và những hộ dân tâm huyết vừa trở về từ chuyến tham quan thực tế mô hình du lịch cộng đồng (CBT) với các homestay A Chu (dân tộc Mông, ở Hua Tạt, Vân Hồ, Sơn La), Minh Thơ (dân tộc Thái, ở Mai Hịch, Mai Châu, Hòa Bình), Puluong Retreat (Bá Thước, Thanh Hóa)… Người dân hồ hởi, quyết tâm; chính quyền nhiệt tình ủng hộ, HAWEE hết lòng tiếp sức, nhưng đảo Bé rất cần du khách tham gia. Cụ thể là không xả rác, bớt ồn ào, hành xử văn minh lịch sự để đảo Bé sớm trở thành đảo du lịch bền vững. Dự kiến đầu năm 2019, những homestay CBT đầu tiên sẽ hân hoan đón mừng khách về khai trương với Welcome Drink sâm đảo Bé và khăn lạnh cùng nhiều điều thú vị bất ngờ. Xin được giữ bí mật đến giờ cuối.
Sân bay Chu Lai và thành phố Quảng Ngãi đều chưa có xe buýt đi Sa Kỳ. Chỉ có taxi hoặc “grapcar”, tự thỏa thuận giá. Từ cảng Sa Kỳ mỗi ngày có hàng chục chuyến cao tốc ra vào Lý Sơn, chạy chỉ mất nửa giờ.
Tàu Super Đông có wifi miễn phí, mỗi hàng ghế đều có ổ cắm điện để sạc pin điện thoại hay máy tính. Cảng tàu có niêm yết giá, giờ chạy, lượng khách; có chế độ miễn giảm cho người già, trẻ em và dân đảo. Giá vé cho du khách từ 120 - 170.000 đồng/người, tùy chất lượng tàu.
Từ đảo Lớn qua đảo Bé có hàng chục cano, mỗi chuyến từ 25 - 35 người, giá vé 40.000 đồng.
|
Nguyễn Văn Mỹ
Tạp chí Du lịch tháng 8/2018