Nhân dân huyện Lập Thạch ai cũng vui mừng vì niềm mong ước được gặp nguyên Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã chỉ huy đánh thắng hai đế quốc xâm lược nước ta là Pháp và Mỹ sắp trở thành sự thật.
Mọi công việc chuẩn bị đón Đại tướng đã hoàn tất từ chiều hôm trước, đêm hôm đó các cụ bô lão trong xã Sơn Đông và một số xã lân cận như Cao Phong, Văn Quán, Triệu Đề, Đồng Ích thức cả đêm để làm nốt những thủ tục cần thiết cho việc hành lễ mở đền.
Sáng hôm sau, ngay từ mờ sáng, bà con nhân dân khắp nơi đã nô nức kéo về đền Tả Tướng quốc. Tiếng loa vang vọng giờ tế lễ bắt đầu!
Sau phần lễ tế, tiếng hát của đội văn nghệ xã cất lên bay bổng trong sương mờ lan tỏa không gian linh thiêng, trầm ấm.
Dòng người kéo đến mỗi lúc một đông, các em học sinh được vinh dự đón Đại tướng hôm nay là những trò ngoan, học giỏi của trường Trung học phổ thông Trần Nguyên Hãn. Trước cổng đền, dưới bóng cây lộc vừng đại thụ đầy lộc non, là nơi hội tụ của các cụ, các cô, dì, chú, bác không hẹn mà gặp.
Tiếng loa vang lên “Đồng bào chú ý, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng đoàn đại biểu lãnh đạo tỉnh, huyện, xã đang tiến vào khu vực đền thờ Tả Tướng quốc Trần Nguyên Hãn”. Tất cả lặng im không ai bảo ai đều đứng thành hai hàng, mắt hướng về con đường làng dõi theo đón Đại tướng.
Đi đầu là Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Đăng. Đại tướng mặc bộ quân phục đã nhuộm màu thời gian, tươi cười giơ tay vẫy chào bà con, nhân dân hai bên đường. Cờ hoa đỏ rực trời tung bay vẫy chào. Đại tướng cùng phu nhân bước lên cổng đền, các cụ bô lão chắp tay cung kính. Đại tướng cùng phu nhân đáp lễ.
Sau khi vào đền làm xong nghi lễ truyền thống, thắp hương Tả Tướng quốc Trần Nguyên Hãn, quan sát kỹ cách bài trí trong đền, nhìn lên bức hoành phi cân đối, Đại tướng dõng dạc đọc từng chữ, từng câu trên án gian và giải thích rõ ràng, mạch lạc:
“Khai quốc nguyên huân” nghĩa là công đầu mở nước khó nhọc.
“Lam Sơn tướng nghiệp tồn linh địa” nghĩa là sự nghiệp làm tướng đất Lam Sơn còn mãi với đất thiêng.
“Lô thủy thần tâm đối nghĩa thiên” nghĩa là tấm lòng của người bề tôi trên sông Lô chỉ có trời biết!
Đại tướng nghẹn lời trong từng câu khi giải nghĩa, cả đền im lặng hiểu thấu từng lời. Có lẽ, trong tâm trí mọi người ai cũng hiểu và nhớ lại câu chuyện về tấm lòng trung quân, báo quốc của Tả Tướng quốc Trần Nguyên Hãn trên bến Hạc Trì.
Tất cả trầm lặng tưởng niệm Tả Tướng quốc, trong phút linh thiêng kính cẩn trước bài vị. Đại tướng Võ Nguyên Giáp rút khăn tay lau hai hàng nước mắt, lặng lẽ bước đến bàn nói chuyện. Mọi người đông kín, lặng im dõi theo Đại tướng. Sau khi thăm hỏi sức khỏe các vị bô lão, bà con, các cháu thanh, thiếu niên, nhi đồng một lượt, Đại tướng mới hỏi mọi người: “Nghe địa phương báo cáo mấy năm nay xã nhà được mùa, kinh tế các hộ gia đình phát triển, nhiều mô hình làm ăn có hiệu quả như sản xuất gạch ngói, mây tre đan, làm trang trại, buôn bán tàu bè ngược xuôi, đời sống bà con khá dần lên, không còn hộ đói, giảm hộ nghèo có phải không bà con?”
Tất cả mọi người đều đồng thanh trả lời: “Thưa Đại tướng phải đấy ạ!”
Đại tướng lại hỏi mọi người: “Phong trào đền ơn đáp nghĩa của xã nhà có làm tốt không?”
Mọi người đều đồng thanh trả lời: “Dạ thưa Đại tướng! xã nhà làm tốt lắm ạ!”
Đại tướng cười vui vẻ nói: “Bà con làng Quan Tử có quyết tâm xây dựng trở thành Làng văn hóa không?”
- Dạ thưa Đại tướng bà con quyết tâm xây dựng Làng văn hóa ạ!
- Bà con quyết tâm xây dựng làng văn hóa nhé!
Tất cả mọi người đều giơ tay cao và hô vang: Quyết tâm, quyết tâm, quyết tâm!.
- Nếu đã quyết tâm thì phải xây dựng cho bằng được, xây dựng được một Làng văn hóa rồi thì phải nhân rộng ra thành nhiều Làng văn hóa nữa, để cho cả xã trở thành Xã văn hóa. Bà con có quyết tâm không?
- Dạ thưa Đại tướng, bà con quyết tâm ạ!
- Nếu quyết tâm thì bà con vỗ tay!
Cả sân đền vỗ tay vang dội, tiếng vỗ tay kéo dài mãi không thôi. Đại tướng chúc sức khỏe mọi người và bước xuống bắt tay các cụ bô lão, hội Cựu Chiến binh, các cháu học sinh, thiếu niên, nhi đồng và đi thăm hòn đá mài gươm của Tả Tướng quốc Trần Nguyên Hãn đặt trước cổng đền. Đứng bên hòn đá mài gươm, tay Đại tướng lần sâu vào từng thớ đá, nhất là những vết mài gươm năm nào còn lõm sâu trên mặt đá như bày tỏ sự sẻ chia và cảm thông sâu sắc đối với vị Tướng quốc 600 năm trước của dân tộc.
Câu chuyện Đại Tướng Võ Nguyên Giáp về thăm đền thờ Tả Tướng quốc Trần Nguyên Hãn và vận động bà con làng Quan Tử, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc xây dựng Làng văn hóa cách đây 16 năm, đến bây giờ vẫn còn được nhiều người nhớ như in. Ngay sau khi Đại tướng về thăm, làng Quan Tử, xã Sơn Đông đã quyết tâm xây dựng Làng văn hóa và đã trở thành Làng văn hóa tiêu biểu cấp tỉnh. Đó là những kỷ niệm đẹp không bao giờ quên trong tâm trí nhân dân Lập Thạch về Đại tướng Võ Nguyên Giáp – vị Đại tướng của nhân dân./.
Ghi chép của Vũ Hải