Phát biểu khai mạc Lễ hội, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn nêu rõ, từ nhiều năm nay, Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò được tổ chức thường niên tại thị xã Nghĩa Lộ, được đông đảo nhân dân, du khách trong và ngoài nước yêu mến, đón đợi. Mường Lò là một trong những nơi phát tích của người Thái cổ, có cánh đồng lúa lớn thứ 2 vùng Tây Bắc. Dòng chảy lịch sử đã sản sinh, bồi tụ, lưu truyền, hòa quyện bản sắc riêng có của người Thái, người Khơ Mú, người Tày, người Dao và các dân tộc anh em khác, làm nên một vùng văn hóa Mường Lò đậm đà bản sắc văn hóa các dân tộc. Nơi đây vừa lung linh đa sắc màu, vừa có những nét độc đáo, khác biệt về di sản văn hóa, đã và đang làm phong phú thêm kho tàng di sản của Việt Nam và nhân loại.
“Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò 2023 diễn ra với điểm nhấn là Ngày hội Văn hóa các dân tộc Yên Bái. Bên cạnh đó, đến với Lễ hội, người dân và du khách còn được tham quan, trải nghiệm các trò chơi dân gian, tham gia hoạt động dù lượn, thả hồn trong hương sắc mùa thu ngắm thung lũng Mường Lò cùng nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc sắc khác trong khuôn khổ Lễ hội. Đặc biệt là được hòa mình trong vòng xòe bất tận để cảm nhận những giá trị nhân văn sâu sắc, sức sống mãnh liệt và sự lan tỏa mạnh mẽ của nghệ thuật xòe Thái, Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, đã được UNESCO ghi danh” - Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn chia sẻ.
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Bộ trưởng Bộ Văn hóa,Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đề nghị tỉnh Yên Bái tiếp tục quan tâm, phát triển văn hoá ngang tầm với kinh tế, chính trị - xã hội, bám sát quan điểm “nguồn lực bắt đầu từ tư duy, động lực bắt đầu từ sự đổi mới, sức mạnh bắt đầu từ nhân dân” theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc làm việc với tỉnh Yên Bái và thị xã Nghĩa Lộ vừa qua. Bộ trưởng cho rằng Yên Bái cần tiếp tục quan tâm triển khai hiệu quả Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại “Nghệ thuật Xòe Thái” đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Qua đó, khơi dậy lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của mọi người tham gia bảo vệ, phát huy di sản bằng những việc làm thiết thực; tiếp tục nhân rộng các mô hình, tạo điều kiện cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy di sản Nghệ thuật Xòe Thái trong cộng đồng. “Di sản văn hóa chỉ có thể tồn tại và phát triển khi được đặt trong môi trường sinh hoạt văn hóa cộng đồng mà ở đó người dân là chủ thể góp phần gìn giữ, bảo vệ, phát huy trong cộng đồng. Các cấp ủy, chính quyền tỉnh Yên Bái cần quan tâm bố trí đủ nguồn lực cho các chương trình, dự án, đề án, nghiên cứu khoa học về bảo tồn văn hóa; nâng cao hiệu quả công tác quản lý văn hóa vùng dân tộc thiểu số gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng định hướng.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, mỗi người dân ở Mường Lò nói riêng, Yên Bái nói chung phải là một sứ giả văn hóa, mang văn hóa địa phương mình đi khắp muôn nơi, giới thiệu, quảng bá để bạn bè trong nước, quốc tế biết đến và yêu mến bản sắc văn hóa dân tộc mình. Từ đó, thúc đẩy các hoạt động du lịch dịch vụ, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc.
Sau phần nghi lễ, các đại biểu cùng nhân dân các dân tộc Yên Bái và du khách thập phương đã thưởng thức một chương trình nghệ thuật đặc sắc mang chủ đề “Mường Lò - miền di sản”. Chương trình gồm 3 chương: “Về miền di sản”, ‘Mường Lò trong bài ca đất nước”, “Vũ điệu Mường Lò”, được dàn dựng công phu, tái hiện lịch sử hình thành, phát triển của mảnh đất Mường Lò - Nghĩa Lộ, kết hợp cùng các nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng các dân tộc tỉnh Yên Bái và được tham gia biểu diễn bởi hơn 2.000 diễn viên.
Trong khuôn khổ Lễ hội, Yên Bái đồng thời tổ chức Hội chợ “Sản phẩm OCOP, đặc sản các vùng miền và văn hóa ẩm thực năm 2023”; Diễu diễn đường phố với sự tham gia của 350 nghệ nhân, diễn viên quần chúng đem đến những giá trị văn hóa đặc trưng của các dân tộc anh em sinh sống trên mảnh đất Mường Lò; Hội thi “Ẩm thực truyền thống các dân tộc”; Không gian “Chợ phiên Mường Lò”; bay dù lượn “Khám phá thung lũng Mường Lò”; các hoạt động trải nghiệm du lịch, văn hóa…
Tuấn Sơn