Công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Và và Cây di sản Việt Nam

Đền Và (hay còn gọi là Đông Cung) tọa lạc tại thôn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, TP. Hà Nội. Đây là một cung trong tứ hành cung theo tứ trấn: Đông - Tây - Nam - Bắc của xứ Đoài thờ Đức Thánh Tản Viên Sơn, vị thần đứng đầu trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam, đã được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 1964. Đền Và hiện còn lưu giữ được ngọc phả và 18 đạo sắc phong Vua ban, ghi chép, ca ngợi công đức của Ngài. Lễ hội đền Và được khôi phục từ năm 1999 để bày tỏ lòng biết ơn người anh hùng có công trị thuỷ từ thủa sơ khai; là dịp tôn vinh những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; là cơ hội thể hiện tình đoàn kết gắn bó cộng đồng làng xóm; thể hiện tình yêu thương, niềm tự hào với quê hương đất nước. Lễ hội đền Và được tổ chức theo Xuân Thu nhị kỳ, vào dịp tháng giêng và tháng 9 hàng năm. Ngoài ra, định kỳ 3 năm một lần, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu đền Và tổ chức hội lớn với sự tham gia của 8 làng cùng thờ Đức Thánh Tản. Tâm điểm của lễ hội là lễ rước long ngai bài vị Tam vị Đức Thánh Tản qua sông Hồng sang đền Ngự Dội (là nơi theo truyền thuyết Đức Thánh Tản Viên đã tắm).

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Bí thư Thị uỷ, Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây Đặng Vũ Nhật Thăng cho biết, trong những năm qua, được sự quan tâm của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, UBND thành phố Hà Nội, sự vào cuộc của chính quyền thị xã, cùng với sự đóng góp công đức của nhân dân trong vùng, quý khách thập phương, đền Và đã được tu bổ, tôn tạo, bảo tồn các yếu tố nguyên gốc. Hiện, di tích đã được trùng tu giữ nguyên giá trị kiến trúc cổ. Đền Và được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1964 và Lễ hội truyền thống đền Và được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2016; 90 cây cổ thụ trong rừng cây của đền Và được công nhận là Cây di sản Việt Nam là vinh dự của nhân dân thị xã Sơn Tây.

Cũng nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo TP. Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Doãn Toản đã chia sẻ niềm vinh dự cũng như chúc mừng nhân dân thị xã Sơn Tây. Đồng chí Nguyễn Doãn Toản đề nghị chính quyền thị xã Sơn Tây cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về giá trị di tích lịch sử, văn hóa và lễ hội đền Và; gắn với việc giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết gắn bó trong cộng đồng; ý thức giữ gìn, bảo vệ di sản văn hóa. Bảo tồn có chọn lọc các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đặc sắc trong lễ hội đền Và nói riêng và các lễ hội trên địa bàn nói chung. Coi trọng việc giữ gìn những yếu tố riêng biệt, độc đáo của lễ hội; loại bỏ dần các yếu tố lạc hậu, không còn phù hợp trong thời đại hiện nay. Cần đặc biệt quan tâm hơn nữa đến công tác bảo tồn rừng lim - Cây di sản Việt Nam.

PV