Với phương pháp đánh giá dựa trên mô hình chi phí chuẩn (Standard Cost Model - SCM) và được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát doanh nghiệp tại 63 địa phương, báo cáo APCI thường niên phân tích bức tranh chân thực và sinh động về chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả để thực hiện thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật hiện hành.
Theo Báo cáo APCI 2020 được công bố, trong 9 nhóm thủ tục hành chính quan trọng, môi trường là lĩnh vực doanh nghiệp mất nhiều chi phí làm thủ tục hành chính nhất khi trung bình mỗi doanh nghiệp phải bỏ ra 61,5 giờ và chi phí trực tiếp 3,1 triệu đồng. Cứ 100 doanh nghiệp thì có 52 doanh nghiệp thuê dịch vụ trọn gói các thủ tục liên quan đến môi trường, đặc biệt là thủ tục thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường... Tổng chi phí mỗi lần làm TTHC về môi trường lên đến hơn 63 triệu đồng. Nhóm có chi phí làm thủ tục hành chính cao tiếp theo là xây dựng, doanh nghiệp phải bỏ ra 21,2 giờ và 4,7 triệu đồng cho chi phí sao chụp, chứng thực hồ sơ, thẩm định, lệ phí cấp phép xây dựng, một phần chi phí không chính thức… Trong khi đó, nhóm thủ tục về thuế được đánh giá là tốn ít chi phí nhất cho doanh nghiệp. Theo kết quả APCI 2020, doanh nghiệp chỉ phải bỏ ra khoảng 247.000 đồng để thực hiện các TTHC về thuế.
Qua 3 năm triển khai, APCI cho thấy, một phương thức dẫn đến thành công về cải cách của một số nhóm TTHC như thuế, đầu tư, khởi sự doanh nghiệp, môi trường..., chuyển phương thức quản lý nhà nước từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm". Tuy nhiên, việc chuyển đổi này chưa hoàn toàn tương xứng với mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp cũng như kỳ vọng từ Chính phủ vì còn nhiều hoạt động hậu kiểm vẫn đơn giản như điều chuyển các điều kiện, yêu cầu chứng minh đối với doanh nghiệp từ giai đoạn trước "cấp phép" sang sau "cấp phép", vì thế không giúp được gì cho mục tiêu cắt giảm chi phí của doanh nghiệp…
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách TTHC của Thủ tướng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Những nhóm TTHC có điểm APCI cao và có những tiến bộ đáng kể qua các năm là nhờ vào việc áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ cho việc thực hiện TTHC của doanh nghiệp cũng như giải quyết TTHC của cơ quan nhà nước trên môi trường điện tử. Thành công ban đầu của Cổng dịch vụ công quốc gia càng minh chứng cho điều đó.
Từ thành công này, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho rằng: Việc thực hiện và giải quyết TTHC trên môi trường điện tử để cải thiện và tiết kiệm chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho doanh nghiệp không còn là một ưu tiên cần cân nhắc mà đã là một nhiệm vụ cấp bách, được đặt lên hàng đầu của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương. Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chỉ ra 4 bài học trong đẩy mạnh cắt giảm TTHC. Thứ nhất, APCI 2019 và APCI 2020 đều cho thấy những nhóm TTHC có điểm APCI cao và có những tiến bộ đáng kể qua các năm là nhờ vào việc áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ cho cho việc thực hiện thủ tục hành chính của doanh nghiệp cũng như giải quyết TTHC của cơ quan nhà nước trên môi trường điện tử. Thứ hai, phải tiếp tục đẩy mạnh việc cắt giảm chi phí tuân thủ TTHC, bao gồm chi phí chính thức và không chính thức để tạo một môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và bộ máy công vụ liêm chính, tin cậy, tạo cơ hội cho doanh nghiệp tham gia liên kết chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu. Thứ ba, việc thực hiện các giải pháp để chuyển đổi từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” là cách thức phù hợp để giảm chi phí tuân thủ TTHC. Thứ tư, APCI 2020 phản ánh một nền hành chính phục vụ, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm sẽ đem lại hiệu quả về tiết kiệm chi phí cho toàn xã hội.
Cũng tại cuộc họp báo, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đã trao tặng Bằng khen của Văn phòng Chính phủ cho 20 tập thể và 19 cá nhân đã có thành tích trong tổ chức, triển khai cải cách TTHC.
Tuấn Sơn