Thực tế nhà VSCC ở Thủ đô
Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Du lịch Mở Sao Đất Việt Nguyễn Văn Bình cho biết, du khách quốc tế đến Việt Nam, một trong những bất tiện mà họ phải đối mặt chính là hệ thống nhà VSCC còn nhiều hạn chế. Ở những điểm đến có đông du khách, nhất là khách du lịch quốc tế, nhà VSCC nói chung và nhà vệ sinh dành cho khách du lịch nói riêng đã có, nhưng chưa đủ để phục vụ nhu cầu của phần lớn khách du lịch. Bên cạnh các nhà VSCC được đầu tư, cải tạo, nâng cấp, đáp ứng các tiêu chí miễn phí, sạch sẽ, phục vụ tốt theo yêu cầu của thành phố, vẫn có nhiều nhà VSCC trên địa bàn Hà Nội còn không ít bất cập. Nhiều nhà VSCC còn thiếu nước rửa tay, giấy vệ sinh, phát tán mùi, tiêu thoát nước chậm; không thiếu nhà VSCC đã xuống cấp, thậm chí không ít nhà VSCC luôn khóa trái không người trông coi, dọn dẹp.
Trên thực tế, ở các tuyến phố, các công viên, vườn hoa, bến xe khách, bến xe buýt lớn ở Hà Nội, du khách sẽ dễ dàng nhận thấy các nhà VSCC phục vụ miễn phí. Tuy nhiên, chất lượng dịch vụ của các nhà VSCC đều khác nhau; bên ngoài cửa nhiều nhà VSCC được tận dụng để bán hàng, bán nước chè chén, đặt ghế nghỉ của xe ôm, bán hàng rong... Bên ngoài các nhà VSCC đều có biển miễn phí nhưng không ít nhà VSCC khi khách có nhu cầu sử dụng đều phải trả phí từ 3.000 - 5.000đ/lượt. Dù có nhân viên dọn dẹp, nhưng khi khách sử dụng, bước vào trong mùi hôi bốc lên; các vật dụng xô, chậu, bể đựng nước luôn có cảm giác không sạch sẽ. Nhiều điểm đỗ xe buýt tiêu biểu như khu vực Cầu Giấy vẫn còn những nhà vệ sinh lưu động không được dọn dẹp thường xuyên; rác, nước thải chảy ra trông hết sức nhếch nhác và phản cảm; bên cạnh đó có một thực tế, do các nhà VSCC bố trí không hợp lý, còn thiếu. Điểm cuối nhiều tuyến xe buýt không lắp đặt các nhà VSCC như điểm Công viên Thống Nhất, con đường gốm sứ bên sông Hồng… rất bất tiện khi có nhu cầu; nhiều người vô ý thức, thậm chí cố tình “xả” bên hàng rào, gốc cây, bờ tường, tạo nên những hình ảnh hết sức phản cảm.
Theo thống kê, tính đến tháng 3/2023, trên địa bàn TP. Hà Nội có 351 nhà VSCC các loại, gồm nhà vệ sinh được xây dựng bằng gạch trước năm 1990, nhà vệ sinh kết cấu vỏ thép (inox) và nhà VSCC do Công ty Vinasing lắp đặt. Các nhà VSCC nằm chủ yếu trên mặt phố, khu vực vườn hoa công cộng... phục vụ nhu cầu sử dụng của khách du lịch, khách tham quan và nhân dân Thủ đô. Nhiều điểm đến ở Thủ đô đã có sự quan tâm, đầu tư nhà vệ sinh đáp ứng các tiêu chí phục vụ du khách, nhất là khách du lịch.
Theo bà Lương Thúy Hằng - phòng Hạ tầng kỹ thuật, Sở Xây dựng Hà Nội, đến nay hệ thống nhà VSCC xây dựng bằng gạch được cải tạo lại phục vụ nhu cầu của dân ở các khu dân cư. Còn hệ thống nhà VSCC bằng thép inox được bố trí tại các vườn hoa, đường phố có đông khách qua lại, phục vụ nhu cầu của khách du lịch tham quan và nhân dân các khu vực công cộng. Tuy nhiên, do việc bố trí quỹ đất để xây dựng, lắp đặt nhà VSCC còn khó khăn, nên số lượng các nhà VSCC dành cho người dân và khách du lịch còn thiếu, một số nhà VSCC lắp đặt ở một số vị trí chưa phù hợp. “Các nhà VSCC bằng thép (inox) và các nhà VSCC do Công ty Vinasing lắp đặt đã cơ bản đáp ứng nhu cầu của người sử dụng, trong đó có cả khách du lịch. Tuy nhiên, với sự phát triển của Thủ đô, nhằm tạo mỹ quan đô thị tốt hơn, giai đoạn tới Thành phố Hà Nội cần nghiên cứu, bổ sung lắp đặt nhà VSCC thông minh, hiện đại, đẹp, thân thiên với môi trường để phục nhu cầu của các đối tượng khách đến Thủ đô” - bà Lương Thúy Hằng chia sẻ.
Cần nhiều giải pháp đồng bộ
Theo bà Lương Thúy Hằng, để phục vụ nhu cầu của người dân nói chung và khách du lịch đến Hà Nội nói riêng, TP. Hà Nội rất quan tâm đến việc đầu tư, nâng cấp, xây dựng mới nhà VSCC. TP. Hà Nội đã giao cho các ngành liên quan như Quy hoạch - Kiến trúc, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư rà soát về công tác quy hoạch địa điểm nhà VSCC, công tác quản lý nhà VSCC trên địa bàn; đánh giá hiệu quả đề án nhà VSCC do Công ty Vinasing đầu tư. Đặc biệt là làm việc với đối tác, đàm phán cơ chế phù hợp về phương án xây dựng nhà VSCC trên địa bàn Hà Nội, đảm bảo các tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường, thân thiện với cảnh quan đô thị, đáp ứng với sự phát triển đô thị văn minh, hiện đại theo nhu cầu phát triển du lịch của Hà Nội. UBND các quận, huyện, thị xã đã thực hiện việc đấu thầu duy tu, duy trì, vận hành nhà VSCC trên địa bàn, không thực hiện thu phí đối với việc sử dụng nhà VSCC; vận động các nhà hàng, khách sạn trên địa bàn cho phép người dân, du khách được sử dụng nhà vệ sinh miễn phí.
Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Du lịch Mở Sao Đất Việt Nguyễn Văn Bình cho rằng, mấu chốt chính là vấn đề liên quan tới kinh phí, chọn lựa địa điểm xây dựng nhà VSCC. Cần nghiên cứu để ngầm hóa các nhà VSCC; đầu tư thêm kinh phí để nâng cấp, sửa chữa các nhà VSCC cũ sao cho nhà vệ sinh phải sạch, đủ nước, đủ giấy, xà phòng, nước rửa tay, có người dọn dẹp… Cần xã hội hóa việc đầu tư, xây dựng nhà VSCC trên địa bàn Thủ đô; xây dựng thêm các nhà VSCC mới, sạch sẽ... Nếu chưa tìm ra vị trí phù hợp để làm nhà VSCC hiện đại hoặc kinh phí còn hạn hẹp thì làm nhà vệ sinh lưu động, nhỏ, gọn kiểu mô đun thiết kế đẹp, bền vững; bố trí số lượng, chỗ đặt phù hợp với các điểm du lịch, phổ biến thông tin trên bản đồ, có bố trí camera giám sát. “Muốn nhà vệ sinh luôn sạch thì phải có người dọn dẹp thường xuyên, vậy nên cần kinh phí để trang trải. Một phần kinh phí để trả cho người dọn dẹp giữ nhà vệ sinh luôn sạch. Đồng thời, thu phí để người dân, du khách thực sự có nhu cầu mới sử dụng, tránh lãng phí vì nếu không thu phí sẽ sử dụng nhà vệ sinh bừa bãi” - ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.
Tuấn Sơn