Với slogan “Yêu không chiến tranh”, quán cà phê Hè (nằm trên tuyến đường Lê Ngô Cát) được họa sỹ Nguyễn Văn Hè - hội viên Hội Mỹ thuật Thừa Thiên - Huế trang trí bởi các phế liệu chiến tranh. Các du khách trẻ ban đầu vào quán có lẽ hơi chùn chân khi nhìn thấy không gian của chiến tranh với dãy hàng rào được làm bằng dây kẽm gai và chiếc cổng là những thùng phuy dựng chồng lên nhau. Nhưng càng vào trong sự sợ hãi càng được khỏa lấp bởi các vật liệu cũ còn sót lại của chiến tranh được sắp đặt đầy tính nghệ thuật.
Với ý tưởng biến nơi đây thành một bảo tàng chiến tranh thu nhỏ, chủ nhân quán đã thiết kế từ phía cổng dẫn vào quán cho đến quầy tính tiền đều giống như “một sở chỉ huy”.
Xung quanh quán là những “đường giao thông hào” được phủ kín bởi tấm dù pháo sáng mà không quân của Quân đội Mỹ đã từng sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Dưới bàn tay của một người nghệ sĩ, từ những quả đạn pháo sử dụng trong chiến tranh, họa sỹ Hè đã biến nó thành những bình cắm hoa nghệ thuật rất đẹp mắt. Những tấm ri lót đường và két đạn trở thành những chiếc bàn ghế độc đáo… Không gian bên trong quán cà phê còn có một gian trưng bày bộ sưu tập gồm máy truyền tin, điện thoại, máy đánh chữ, thìa, muỗng, lon guigoz và cả thùng đựng nước... được gò từ những vỏ bom napan vốn rất thông dụng trong các gia đình Việt Nam sau chiến tranh.
Ngồi nhâm nhi một ly cà phê đen đặc trưng của người Huế, giữa không gian ấy du khách còn có thể tìm kiếm cho riêng mình những quyển sách nói về cuộc chiến đã qua mà chủ nhân của nó đã dày công sưu tầm và đặt ngay ngắn trên kệ sách được làm từ những két đạn ở bên trong quán.
Để mở quán cà phê đặc biệt này, chủ nhân của quán – họa sĩ Nguyễn Văn Hè kể rằng anh đã dành nhiều công sức và thời gian để sưu tập phế liệu chiến tranh và sắp đặt theo ý tưởng mà anh đã ấp ủ. Bộ sưu tập kỷ vật chiến tranh của anh đến nay đã có khoảng 200 hiện vật, với đầy đủ mọi thứ liên quan đến cuộc chiến tranh trường kỳ của dân tộc.
Chiến tranh đi qua luôn để lại nhiều đau thương và mất mát cho cả hai phía. Và thông điệp mà họa sỹ Nguyễn Văn Hè muốn gửi đến tất cả mọi người và nhất là các bạn trẻ hôm nay chính là khát vọng hòa bình như tấm biển hiệu của quán mà anh đã dày công suy nghĩ: “Có đến 550 triệu khẩu súng đang lưu hành trên toàn thế giới. Tính ra cứ 12 người trên hành tinh này thì có một khẩu súng. Câu hỏi đặt ra là làm sao vũ trang (để bảo vệ) 11 người còn lại?”. Và câu trả lời là: “Yêu không chiến tranh”.
Mục đích mở quán ban đầu của họa sỹ Nguyễn Văn Hè chỉ đơn thuần để thỏa niềm đam mê của một nghệ sỹ muốn biến những thứ vốn dĩ gai góc, đáng sợ của ngày hôm qua trở thành những hình ảnh đầy tính nhân văn của ngày hôm nay, nhưng góc quán của anh đã trở thành một điểm đến cá tính, hấp dẫn trong các tour tham quan cố đô Huế của du khách quốc tế khi các công ty lữ hành “bán tour” cho khách.
Bài và ảnh: Minh Hạnh
(Tạp chí Du lịch)