Hình thức thẩm mỹ là một yếu tố đặc biệt quan trọng trong văn hóa ẩm thực cố đô, ở đó, nét đẹp của từng món ăn phải gắn với mối liên hoàn ngon, bổ dưỡng. Món bánh trái cây của Huế như hội đủ những nội hàm ấy.
Bánh trái cây, hay còn gọi bánh hoa quả, là một món tráng miệng, món ăn chơi, không riêng gì Huế mà nhiều vùng miền khác cũng có. Tuy nhiên, dưới bàn tay của người phụ nữ Huế, loại bánh này lại mang những sắc thái riêng thể hiện đầy đủ nét tài hoa của đôi tay, sự cầu kỳ, tỉ mẩn và tinh tế của người làm.
Để làm nên những chiếc bánh trái cây xinh xắn giống như thật, các bà, các chị phải chuẩn bị rất nhiều nguyên liệu như đậu xanh, bột đông sương (rau câu), phẩm màu, que tre… Đậu xanh và lá rau câu có tính mát, giàu vitamin và đạm thực vật. Vì vậy, món bánh này được đánh giá cao về giá trị thẩm mỹ và dinh dưỡng. Đậu xanh được ngâm khoảng một buổi cho tách ra khỏi phần vỏ và ruột đậu, sau đó đãi thật sạch vỏ và đem hấp chín rồi cho một ít đường vào đánh đều. Với loại bánh này thì không có một khuôn mẫu cụ thể nào để nặn mà phụ thuộc hoàn toàn vào sự tài hoa, khéo léo của người làm.
Theo bà Hoàng Thị Như Huy - một chuyên gia ẩm thực Huế, yếu tố con người rất quan trọng khi chế biến món ăn bởi trong từng món ăn không chỉ cần vị thơm ngon, sự bổ dưỡng mà còn hàm chứa cả tình cảm của người chế biến. Để nặn nên một chiếc bánh trái cây hoàn mỹ thì “tâm phải tịnh”, bởi chỉ cần vội vàng quá, lơ đễnh quá sẽ không thể nặn ra được một chiếc bánh trái cây có hình y như thật.
Trái cây nặn xong lần lượt được xếp cẩn thận trên chiếc rổ tre rồi sấy sơ với than, sau đó được nhúng qua một lớp đông sương để tạo độ bóng cho bánh. Bánh được cắm vào từng que tre chừng 5 - 10 phút rồi mới đến công đoạn quét màu cho từng loại trái cây. Tất cả màu sắc của bánh đều được làm từ chất liệu tự nhiên như màu xanh từ rau ngót, màu đỏ từ quả gấc, màu vàng từ nghệ, màu tím từ củ dền…
Trong tiết trời mưa phùn dai dẳng của đất cố đô vào những ngày tết, còn gì tuyệt hơn khi được quây quần bên bạn bè, người thân, cùng ngắm nhìn và thưởng thức những chiếc bánh ngọt đượm, rực rỡ màu sắc kèm thêm ngụm trà ấm nóng. Đó là hình ảnh mà mỗi người Huế xa quê đều nhớ đến quay quắt mỗi độ xuân về.
Minh Hạnh
Tạp chí Du lịch