Đến Bắc Giang vào dịp đầu xuân, du khách cảm thấy choáng ngợp trước cảnh hoa vải thiều bung nở trắng các triền núi, triền đồi. Màu trắng thuần khiết, nối tiếp nhau trải dài bên những miệt vườn. Thật lạ kỳ, trên mảnh đất này đều có sự góp mặt của những loài cây nổi tiếng thơm ngon: vải thiều, hồng Nhân Hậu, na dai, cam Đường Canh, táo Thiện Phiến, nếp Phì Điền, gạo Bao Thai hồng. Riêng vải thiều, loài quả từng được xem là sản vật tiến vua, là cây xóa đói giảm nghèo đang khoe sắc đua hương giữa tiết xuân, hứa hẹn một vụ mùa bội thu, được giá với niềm mong đợi của người dân vùng đất vải.
Để có mùa vải thiều thắng lợi, ngoài việc phụ thuộc vào thiên nhiên, còn rất cần sự chăm sóc đúng kỹ thuật của những người chủ vườn cần mẫn. Ngay sau khi thu hoạch, từ tháng sáu đến tháng tám năm trước, những chủ vườn sẽ tiến hành cắt tỉa cành lá, loại bỏ những cành sâu, kém phát triển; tới tháng chín, tháng mười thì tiến hành khoanh vỏ gốc. Khoanh vỏ là hình thức kìm hãm sự phát triển tiêu cực của lộc lá, kích thích quá trình ra hoa cho vụ quả sang năm. Tháng giêng năm sau khi những chồi nụ bắt đầu chớm nhú, các chủ vườn lại bón phân tưới nước chờ vụ hoa và quả mới.
Mùa hoa vải thiều cũng là mùa mật ngọt, hàng vạn đàn ong từ mọi miền đất nước được đem tới đây để khai thác nguồn mật quý mà thiên nhiên hào phóng ban tặng vùng đất này. Đến Lục Ngạn vào dịp tháng hai, tháng ba, ngoài việc được chiêm ngưỡng bạt ngàn màu hoa vải nở trắng bung, du khách còn cảm nhận được mùi hương hoa vải dịu ngọt thơm nồng. Buổi sớm mai, những chùm hoa đẫy hương trời mời gọi những đàn ong chăm chỉ mùa làm mật. Mật ong vải thiều cũng là sản vật nổi tiếng của vùng đất nhiều hoa thơm trái ngọt. Sản phẩm mật ong – chút quà quê mang đậm hương sắc núi rừng làm vừa lòng khách phương xa.
Hết tháng ba, hoa vải tàn dần. Lấp ló trong tán lá những chùm quả non xanh đua nhau đón nắng và gió trời. Để rồi đến tháng sáu, tháng bảy vùng đất này lại rực rỡ sắc màu tươi đỏ của những trái vải thiều ngọt lịm. Mùa vải chín – mùa quả ngọt. Từ khắp phố thị sầm uất phồn hoa, đến thôn quê trên khắp miền đất nước, ở đâu cũng có sự góp mặt của loài quả trước kia được xếp vào hàng sản vật tiến vua này.
Đến với Lục Ngạn mùa vải ra hoa, hay vào mùa vải chín để thấy yêu thêm làng quê và đất nước mình.
Lê Đức Cương
(Nguồn: Tạp chí Du lịch)